De preventie van ziekte door het bevorderen van een gezonde levensstijl is van groot belang voor de publieke gezondheid, dat stellen wetenschappers in het zojuist verschenen Lifestyle4Health position paper. Prof. dr. Andrea Evers en collega gezondheidswetenschappers spreken van de noodzaak om gedragsexpertise in te zetten bij het ontwikkelen van interventies gericht op gedragsverandering, iets wat in de praktijk juist structureel blijkt te ontbreken.
De corona pandemie heeft pijnlijk duidelijk gemaakt waar gedragswetenschappers al voor pleitten, namelijk dat mensen met een gezonde levensstijl minder vaak en lang ziek worden, en bij ziekte een gunster ziektebeloop doormaken. Zo is een gezonde en duurzame levenssttijl is een beschermende factor bij een COVID-19-infectie en veel meer medische aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en nierschade. Mensen met een gezonde levensstijl hebben over het algemeen genomen een sterker immuunsysteem, en hun lichaam is beter in staat om medische aandoeningen te weren, of het ziektebeloop te bespoedigen.
Het is dus van groot belang om het aanmoedigen van een gezonde levensstijl prioriteit te geven. Echter, heeft de zorgsector zich van oudsher vooral beziggehouden met medische ingrepen en medicamenteuze behandelingen. Dit vereist een omslag in aanpak, aldus de auteurs van de Lifestyle4Health publicatie. Zo'n nieuwe aanpak vereist een bredere blik, zodat interventies maatschappijbreed kunnen worden ingezet. De wetenschappers zijn wat dat betreft kritisch op het huidige beleid. De politieke beleidsvoering tijdens de corona pandemie heeft er juist voor gezorgd dat mensen minder gingen bewegen. Daarnaast zijn de negatieve gevolgen van het coronabeleid op bijvoorbeeld de mentale gezondheid van jongeren of thuiswerkende ouders grotendeels buiten beschouwing gelaten. Onderzoek wijst uit dat met name mensen in lagere sociaaleconomische posities daaronder hebben geleden, en daarmee is de ongelijkheid in de Nederlandse samenleving vergroot.
Maar zelfs wanneer preventieve en gedragsveranderende interventies worden ingezet is het realiseren van een duurzame gezonde levensstijl een complex vraagstuk. Voor mensen met een ongezonde levensstijl is het niet vanzelfsprekend om van de één op de andere dag gezond te gaan leven. Gedragspatronen zijn vaak moeilijk te doorbreken, en het volhouden van nieuw gedrag is een even grote uitdaging. Het is daarom belangrijk dat de aanmoediging tot gezonder gedrag zo dicht mogelijk bij het individu plaatsvindt. Bijvoorbeeld door een groenere leefomgeving te realiseren, waarvan het bekend is dat dit uitnodigt tot meer beweging in de buitenlucht. Ook de sociale omgeving speelt een cruciale factor in het adopteren en volhouden van gezond gedrag, zoals sporten en stoppen met roken. Dergelijke onderzoeksbevindingen zijn waardevol bij de ontwikkeling en implementatie van effectieve en preventieve interventies, zodat een gezondere samenleving daadwerkelijk kan worden gerealiseerd.
Voor meer informatie en de volledige publicatie, zie: https://lifestyle4health.nl/onderzoek/gedragsexpertise-de-sleutel-tot-effectief-leefstijlbeleid/
Auteurs van de Lifestyle4Health position paper:
Andrea Evers (hoogleraar Gezondheidspsychologie, Universiteit Leiden en Medical Delta hoogleraar Healthy Society, Universiteit Leiden/TU Delft/Erasmus Universiteit), Pepijn van Empelen (sociaalpsycholoog, TNO), Marieke Adriaanse (hoogleraar Gedragsinterventies in Population Health, Universiteit Leiden/LUMC) Aarnout Brombacher (hoogleraar Design Theory and Information Flow Analysis, TU Eindhoven), Lex Burdorf (hoogleraar Determinants of Public Health, Erasmus MC), Lisette Gemert-van Pijnen (hoogleraar Persuasive Health Technology, Universiteit Twente), Stef Kremers (hoogleraar Health Promotion, Maastricht University), Anne Roefs (hoogleraar Psychology and Neuroscience of Abnormal Eating, Maastricht University) Jaap Seidell (hoogleraar Voeding en Gezondheid, VU Amsterdam), Sabita Soedamah-Muthu (universitair hoofddocent, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences), Karien Stronks (hoogleraar Public Health, Amsterdam UMC) en Emely de Vet (hoogleraar Consumptie en Gezonde Leefstijl, WUR)