Binnen het Healthy Society-programma werken we met 6 overstijgende thema's die onderling samenhangen:
1. Veerkrachtig en gelukkig opgroeien vanuit een integraal perspectief
Overgangen in het leven, van kind naar jongere, van jongere naar volwassene, of van werkend naar ouder, zijn vaak kwetsbare momenten voor onze gezondheid en ons welzijn. Tijdens zulke transities kunnen problemen zoals angst, eenzaamheid of stress ontstaan of verergeren. Aandacht voor deze kwetsbare periodes is essentieel.Themaleiders Dr. Carlijn Bergwerff en Dr. Jane Sattoe richten zich op het bevorderen van veerkracht en geluk bij mensen die te maken hebben met dergelijke transities, met speciale aandacht voor hun fysieke en mentale gezondheid. Zij zoeken samen met inwoners en hun naasten naar integrale oplossingen die aansluiten bij hun behoeften. Door transdisciplinaire zorgprofessionals op te leiden, kunnen we bijdragen aan gepersonaliseerde zorg en het veerkrachtig opgroeien en ouder worden van mensen. Dit omvat bijvoorbeeld het ontwikkelen van interventies die jongeren mentaal weerbaarder maken en het implementeren van bewezen methoden tegen angst en schaamte. Een ander voorbeeld is een Living Lab waar studenten en onderzoekers van diverse instellingen samenwerken met inwoners en praktijkpartners om praktijkvragen te beantwoorden.
2. Data technologie in de zorg
De zorgsector staat onder druk en zoekt naar snellere, efficiëntere en persoonsgerichte zorg, gericht op cliënten en andere stakeholders, zoals zorgprofessionals, verzekeraars, managers en beleidsmakers. Themaleiders Prof. dr. Ineke van der Ham en Dr. Valentijn Visch zetten zich in voor een zorgsysteem dat de behoeften van individuen centraal stelt. Zij maken gebruik van technologische ontwikkelingen om de zorg efficiënter en persoonlijker te maken, rekening houdend met ethiek en maatschappelijke waarden. Door mensen langdurig te volgen met datatechnologie, kunnen we nauwkeuriger bepalen welke zorg nodig is, zoals preventieve maatregelen of specifieke zorgbehoeften. Dit is vooral nuttig voor ouderen. Hierdoor behouden zij hun zelfstandigheid, wat de druk op de zorg vermindert. Voorbeelden van technologische oplossingen in de zorg zijn GPS-tracking, sensoren voor fysieke activiteit, online metingen van cognitieve functies en gezondheidsapps. Deze technologieën bieden gepersonaliseerde zorg en verbeteren de levenskwaliteit en gezondheidsresultaten van ouderen.
3. Gepersonaliseerde oplossingen voor gezond gedrag
Gezondheidsuitdagingen worden steeds complexer en vragen om oplossingen die de persoon centraal stellen. Themaleiders Dr. Jeanine Roeters-van Lennep, Dr. Caroline Figueroa en Dr. Petra Siemonsma richten zich op het bevorderen van gezond gedrag, welzijn en vitaliteit met inclusieve en gepersonaliseerde gezondheidsinterventies. Het is belangrijk om gepersonaliseerde oplossingen te ontwikkelen die rekening houden met diversiteit, zowel voor gezonde mensen met een ongezonde leefstijl of stemmingsklachten, als voor kwetsbare groepen zoals laaggeletterden, mensen met een lage sociaaleconomische positie, jongeren met een migratieachtergrond, zwangeren en ouderen. Dit kunnen we doen door kennis uit verschillende disciplines samen te voegen. Voorbeelden van gepersonaliseerde oplossingen zijn, op AI-gebaseerde apps voor jongeren met een migratieachtergrond, gepersonaliseerde digitale coachingsprogramma's voor zwangere vrouwen in kwetsbare posities, en beweeg- en bloeddruk challenges voor kwetsbare inwoners. In deze projecten werken we in co-creatie met deelnemers en andere stakeholders zoals lokale gemeenschappen en zorgprofessionals.
4. Een gezonde fysieke en sociale leefomgeving voor iedereen
De leefomgeving heeft een aanzienlijke invloed op de gezondheid en levensverwachting van mensen. Een gezonde leefomgeving is aantrekkelijk en bevordert gezond gedrag, biedt bescherming tegen gezondheidsrisico’s en is inclusief, zodat iedereen kan meedoen. Momenteel is de leefomgeving vaak op meerdere vlakken ongunstig voor mensen met een laag inkomen en hebben zij tevens minder financiële middelen om de risico’s te mitigeren, wat gezondheidsongelijkheden in stand houdt of verergert. In thema 4 streven themaleiders Dr. Mariëlle Beenackers en Prof. dr. Ir. Machiel van Dorst naar een inclusieve leefomgeving die gelijke gezondheidskansen biedt, met een focus op stedelijke gebieden waar uitdagingen complex zijn. Het doel is om ongunstige factoren te identificeren, hun stapeling en interacties te begrijpen en hoe deze te doorbreken, met aandacht voor diverse behoeften van bewoners en synergiën met andere maatschappelijke uitdagingen zoals klimaat en mobiliteit.
Concrete acties omvatten het ontwikkelen van een Theory of Change voor een interdisciplinaire aanpak van gezondheidsverschillen en het creëren van tools om bewustzijn en handelingsperspectieven te vergroten bij bewoners, professionals en bestuurders.
De werkwijze van Thema 4 draait om Versterken, Verbinden en Vernieuwen. Door bestaande inter- en transdisciplinaire samenwerkingen te versterken en te verbinden, ontstaan nieuwe mogelijkheden en wordt kennis gedeeld. Vernieuwing krijgt vorm door de samenwerking en gedeelde kennis te gebruiken als hefboom voor externe financiering voor nieuwe onderzoeksprojecten en onderwijsinnovaties, met aandacht voor andere maatschappelijke uitdagingen.
5. Organisatie en bestuur van de gezonde leefomgeving
Een gezonde leefomgeving vereist samenwerking tussen verschillende partijen, wat lastig is door complexe bestuursstructuren. Bestuurders van gemeenten, provincies, maatschappelijke instellingen, zorgprofessionals en inwoners hebben allemaal een unieke rol. Binnen dit thema ontwikkelen themaleiders Dr. Sietse Wieringa en Dr. Lieke Oldenhof nieuwe vormen van governance die samenwerking bevorderen en flexibel omgaan met deze complexiteit. Door vernieuwende sturings- en verantwoordingsprocessen stimuleren we een integrale aanpak, met meer aandacht voor de waarden van inwoners. We betrekken inwoners actief bij het vormgeven van hun omgeving en verbeteren het vertrouwen tussen hen en bestuurders. Een voorbeeld van een initiatief is dat van Participatieve Governance Labs. Deze labs bespreken en analyseren praktijkgevallen en uitdagingen, waarbij deelnemers uit verschillende disciplines samenwerken aan oplossingen. Co-creatiesessies ondersteunen lokale zorg, versterken lokale en regionale initiatieven en verbeteren de betrokkenheid van burgers.
6. Gezonde voeding en voedselomgeving
Gezonde voeding en een stimulerende voedselomgeving vormen de basis voor een vitaal leven – van de eerste hap tot in volwassenheid. Met een focus op de hele levensloop laat dit thema van Healthy Society zien hoe belangrijk het is om gezonde gewoonten vroeg te stimuleren en blijvend te ondersteunen. In een rechtvaardige samenleving heeft iedereen toegang tot gezond eten en drinken. Daarom zetten we met het thema ‘Gezonde voeding en voedselomgeving’ in op een inclusieve, community-up aanpak, waarbij bewoners, jongeren en professionals samen werken aan oplossingen die écht aansluiten bij hun leefwereld
Binnen dit kader richten themaleiders Dr. Machteld van Lieshout en Prof. dr. Jessica Kiefte-de Jong zich op interventies en systeemaanpakken die gezonde eetgewoonten bevorderen, gezonde voeding toegankelijk maken en voedselverspilling tegengaan. Hierbij ligt de focus zowel op kwetsbare gemeenschappen als op de bredere samenleving. Concrete voorbeelden van initiatieven die voortkomen uit deze aanpak zijn de Food Boost Challenge en de Baby Groentetas, beiden gericht op het terugdringen van voedselonzekerheid en het stimuleren van gezonde voedingsgewoonten in buurten en op scholen.
De Food Boost Challenge is een krachtig voorbeeld waarin onderzoek, onderwijs en praktijk samenkomen en waarbij jongeren actief worden betrokken. Mbo-, hbo- en wo-studenten werken hierin samen vóór, dóór en mét jongeren aan vernieuwende ideeën om gezond en duurzaam eten aantrekkelijker te maken. Dit gebeurt in verschillende vormen: van eendaagse hackathons en zesweekse challenges tot een uitgebreid negen maanden durend programma. In drie edities van dit lange programma hebben inmiddels meer dan 385 studenten van 30 opleidingen, samen met 50 externe partners, onderzoek gedaan onder meer dan 1500 jongeren. Met behulp van creatieve onderzoekstechnieken zijn zo inmiddels 45 conceptideeën en 28 prototypes ontwikkeld die bijdragen aan gezondere voedselkeuzes en een gezondere voedselomgeving voor jongeren.
Met deze aanpak wordt gewerkt aan een samenleving waarin gezonde voeding voor iedereen haalbaar en aantrekkelijk is.
Klik hier voor meer informatie over de volledige Healthy Society strategie